Αμάρυνθος & Σέτα, από την γραφική παραλία στο εντυπωσιακό αλπικό χωριό

Αμάρυνθος ένας ιδανικός τουριστικός προορισμός

Τουριστική και δημοφιλής, η Αμάρυνθος έχει καταφέρει να διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό τη γραφικότητά της, αν και αποτελεί έναν από τους πιο πολυσύχναστους προορισμούς στην Εύβοια, ειδικά για οικογένειες. Η παραλιακή κωμόπολη δεν συγκεντρώνει επισκέπτες μόνο το καλοκαίρι: το καρναβάλι της Αμαρύνθου, το οποίο «μετρά» 34 χρόνια ζωής, αποτελεί ετήσιο χειμερινό ραντεβού για πολλούς επισκέπτες. Δημοφιλής προορισμός καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου είναι και το όρος Όλυμπος της Εύβοιας που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση.

Η περιοχή παρουσιάζει πλούσιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, καθώς ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο κατά την αρχαιότητα και τόπος λατρείας της Αμαρυνθίας Αρτέμιδος – τα ερείπια του αφιερωμένου στη θεά του κυνηγιού ιερού ανακαλύφθηκαν μόλις το 2017 στο λόφο της Παλαιοχώρας, έπειτα από έρευνες πολλών δεκαετιών. Πολλά σημαντικά ευρήματα από τις ανασκαφές της περιοχής εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ερέτριας.

Η Αμάρυνθος είναι γνωστή στους λάτρεις του εκκλησιαστικού τουρισμού για τα βυζαντινά εξωκλήσια και τους ναΐσκους που είναι ακροβολισμένα σε κοντινή απόσταση. Κτισμένα σε επιλεγμένα σημεία και κορυφές λόφων, τα αρχιτεκτονικά αυτά μνημεία αξίζουν ευρύτερης προσοχής, καθώς συνδυάζουν τη σημαντική βυζαντινή παράδοση με τη φυσική ομορφιά του τοπίου και την απεριόριστη θέα στο Νότιο Ευβοϊκό και την ευρύτερη περιοχή.

Η Αμάρυνθος διαθέτει οργανωμένες και σύγχρονες τουριστικές υποδομές, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, οπότε οι επιλογές για τη διαμονή και τη διασκέδασή σας είναι πραγματικά πολλές.

Στη σκιά του Ευβοϊκού Ολύμπου

Σε απόσταση 3,5 χιλιομέτρων από την Αμάρυνθο, προς Γυμνό, βρίσκεται η Άνω Βάθεια, που αποτελεί το μεσαιωνικό πρόγονο του σημερινού οικισμού. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, το χωριό πήρε το όνομά του από τη βαθειά χαράδρα μέσα στην οποία ήταν κτισμένο ώστε να προστατεύεται από τους πειρατές. Η γύρω περιοχή είναι γεμάτη ίχνη της αρχαίας ζωής, μεσαιωνικά μνημεία και βυζαντινούς ναούς. Αξίζει μια βόλτα στο Λαογραφικό Μουσείο (μην μπερδευτείτε, δεν είναι το ίδιο με της Αμαρύνθου) και στα ερείπια του μυκηναϊκού τάφου.

Το χωριό Γυμνό φημίζεται για το καλό κρέας και το κρασί του και αποτελεί ιδανικό χειμερινό προορισμό. Η περιοχή είναι εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, ενώ ανάμεσα στα αξιοθέατά της είναι ο ενετικός πύργος που βρίσκεται μέσα στο χωριό, δίπλα στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πέντε χιλιόμετρα από την Αμάρυνθο, με κατεύθυνση προς Χαλκίδα, βρίσκεται το χωριό Καλλιθέα (ή Μάμουλα). Κάντε μια βόλτα στα δρομάκια του και θαυμάστε τους καλαίσθητους και γεμάτους λουλούδια κήπους των σπιτιών, καθώς και τη θέα προς την πεδιάδα της Αμαρύνθου και τον Ευβοϊκό Κόλπο.

Τα αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε

Στη σκιά του Ευβοϊκού Ολύμπου

Λαογραφικό Μουσείο: Η οργανωμένη συλλογή του Μουσείου, που ανήκει στο Σύλλογο Γυναικών Αμαρύνθου, περιλαμβάνει εκθέματα από την παραδοσιακή ζωή και την καθημερινότητα του τόπου. Μεταξύ των εκθεμάτων ξεχωρίζουν οι τοπικές φορεσιές, τα αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, καθώς και τα περίτεχνα υφαντά φτιαγμένα στον αργαλειό.

Βυζαντινός Ναός Παναγίτσας: Στην κορυφή του λόφου της Παλαιοχώρας, που βρίσκεται στα βόρεια της Αμαρύνθου, είναι κτισμένο το εκκλησάκι της Παναγίτσας που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ο μικρός μονόκλιτος ναός χρονολογείται μεταξύ 11ου και 12ου αιώνα και έχει ανεγερθεί πάνω στα θεμέλια προχριστιανικού ναού και δίπλα στα ερείπια νεολιθικού οικισμού, ενώ για την κατασκευή του έχουν χρησιμοποιηθεί αρχαία μάρμαρα και πωρόλιθοι. Στο δρόμο προς την κορυφή του λόφου θα δείτε έναν ακόμα ναΐσκο, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

Προτάσεις για δραστηριότητες

Όσοι αγαπάτε το υδάτινο στοιχείο σημειώστε ότι πολλά ξενοδοχεία της περιοχής διαθέτουν υπηρεσίες θαλάσσιων σπορ (water ski, jet ski κ.ά.), ενώ στην παραλία της Αμαρύνθου υπάρχει γήπεδο beach volley.

Οι λάτρεις του βουνού έχετε επίσης αρκετές επιλογές: από το χωριό Θεολόγος ξεκινά το μονοπάτι που καταλήγει στην Ψηλή Κορυφή του βουνού Όλυμπος, η οποία έχει υψόμετρο 1.171 μέτρα. Για τους πιο τολμηρούς, το βουνό προσφέρεται και για αναρρίχηση, καθώς έχει αναρριχητικό πεδίο. Όμορφα μονοπάτια για πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία υπάρχουν γύρω από το χωριό Γυμνό που βρίσκεται νότια από τον Ευβοϊκό Όλυμπο, κοντά στους πρόποδες του όρους Κοτύλαιο. Φυσικά δεν θα πρέπει να παραλείψετε να επισκεφθείτε και το αλπικό χωριό της Σέτας με τα υπέροχα τοπία του, που απέχει μόλις 19 χλμ. από την Αμάρυνθο.

Οι καλύτερες παραλίες

Η παραλία της Αμαρύνθου (γνωστή και ως Αλάμπεη) έχει άμμο και ψιλό βότσαλο, ενώ κατά μήκος της υπάρχουν πολλά δέντρα που προσφέρουν φυσική σκιά. Τα καθαρά και ήρεμα νερά της είναι ιδανικά για οικογένειες με παιδιά. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες η παραλία είναι γεμάτη κόσμο, ενώ κοντά στην ακτή υπάρχουν πολλές καφετέριες, ουζερί, ψαροταβέρνες, ψητοπωλεία και μπαράκια. Πέρα από το μπάνιο σας, ο παραλιακός δρόμος προσφέρεται και για περαντζάδα, ειδικά την ώρα του δειλινού. Για όσους θέλουν εναλλακτική επιλογή, η ακτογραμμή της περιοχής Γαλάζια Νερά βρίσκεται σε μικρή απόσταση.

Σέτα, το αλπικό χωριό της Εύβοιας

Ανάμεσα σε καστανιές και έλατα, πλατάνια και γάργαρα νερά, η Σέτα (ή Σέττα) είναι το πιο ορεινό χωριό της Εύβοιας και αποτελεί ιδανικό προορισμό για κάθε εποχή του χρόνου.

Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 800 μέτρων, στη νότια πλαγιά του όρους Ξηροβουνίου της Κεντρικής Εύβοιας, και είναι μία από τις πρώτες περιοχές στο νησί που καλύπτονται με χιόνι το χειμώνα.

Αποτελείται από δύο οικισμούς, την Άνω και Κάτω Σέτα, έχει γραφικά πετρόκτιστα σπίτια με παραδοσιακές σκεπές, ενώ φυσικές πηγές ξεπηδούν παντού.

Η ευρύτερη περιοχή είναι γνωστή στους «ψαγμένους» περιηγητές για τη φυσική ομορφιά της και τις δυνατότητες που δίνει για εναλλακτικές ορεινές δραστηριότητες.

Φημίζεται για τα εξαιρετικά αρωματικά βότανα του βουνού, όπως η ιδιαίτερη ευβοϊκή ποικιλία τσαγιού, η ρίγανη, το φασκόμηλο κ.ά., οπότε μην παραλείψετε να κάνετε τις προμήθειές σας καθώς και να δοκιμάσετε και κάποια εξόρμηση για μανιτάρια.

Ορμητήριο οπλαρχηγών

Αν και οι ρίζες της Σέτας φτάνουν στο 16ο αιώνα, όταν δημιουργήθηκε ο πρώτος οικισμός από κτηνοτρόφους, το χωριό αναπτύχθηκε ιδιαίτερα προς το τέλος της οθωμανικής περιόδου.

Όταν πληθυσμοί από τα πεδινά της Εύβοιας αλλά και την Ήπειρο μετοίκησαν στην περιοχή – το ξυλόγλυπτο τέμπλο στον κεντρικό ναό της Αγίας Παρασκευής, στην Άνω Σέτα, είναι το μοναδικό ηπειρώτικης τεχνοτροπίας που υπάρχει στο νησί.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, το όνομα του χωριού προέρχεται από το όνομα της Γαλλίδας συζύγου του Τούρκου γαιοκτήμονα της περιοχής.

Κατά τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, το δάσος και τα βουνά γύρω από τη Σέτα αποτέλεσαν ορμητήριο ντόπιων οπλαρχηγών. Όπως μάλιστα θρυλείται, η πλατεία των Αετών στην Κάτω Σέτα πήρε το όνομά της έπειτα από τη σφαγή μεγάλου αριθμού ντόπιων από τους Τούρκους.

Τα αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε

Ναός Αμπουδιώτισσας: Ο ναός της Αμπουδιώτισσας (ή Αμμουδιώτισσας) βρίσκεται ανάμεσα στους οικισμούς της Άνω και Κάτω Σέτας, όπου θα σας οδηγήσει ένας μικρός ασφαλτοστρωμένος δρόμος.

Η περιοχή αποτελεί ένα υψίπεδο 890 μέτρων και είναι μαγευτική, γεμάτη πλατάνια, γάργαρα νερά, αγριομηλιές και αγριοαχλαδιές. Το ιστορικό εκκλησάκι, που κτίστηκε το 19ο αιώνα, γιορτάζει στα Εννιάμερα της Θεοτόκου.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο ναός αποτέλεσε λημέρι των πολεμιστών της Επανάστασης του 1821. Σήμερα διασώζονται, δυστυχώς, ελάχιστα τμήματα από την αγιογράφησή του.

Αργότερα, δίπλα στο ναό κτίστηκε η εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Στον περίβολο των δύο εκκλησιών υπάρχουν ξύλινα τραπέζια και παγκάκια, καθώς και μια πέτρινη πηγή από που τρέχει κρυστάλλινο νερό από το βουνό, οπότε μη χάσετε την ευκαιρία να ξαποστάσετε εδώ ώστε να ευχαριστηθείτε το πανέμορφο τοπίο.

Θέατρο Παπακωνσταντίνου: Λίγο έξω από τον άνω οικισμό, που αποτελεί το κέντρο του χωριού, ξεχωρίζει το υπαίθριο θέατρο 750 θέσεων, το οποίο κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με πρωτοβουλία του ηθοποιού και δασκάλου του Θεάτρου και του Λόγου Νίκου Παπακωνσταντίνου και της συζύγου του, επίσης ηθοποιού, Άννας Πολυτίμου.

Το πέτρινο θέατρο είναι κτισμένο κατά τα αρχαία πρότυπα και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φιλοξενεί αξιόλογες παραστάσεις.

Προτάσεις για δραστηριότητες

Η Σέτα αποτελεί ιδανικό προορισμό για mountain activities, με πλήθος επιλογών. Ξεκινώντας από τις δραστηριότητες με πιο εύκολο βαθμό δυσκολίας, ετοιμαστείτε για πανέμορφες πεζοπορικές, ορειβατικές ή Mountain Bike διαδρομές στο Ξηροβούνι αλλά και στο όρος Σκοτεινή, που αποτελεί τη συνέχειά του προς τα νοτιοανατολικά.

Η βορειότερη κορυφή του έχει ύψος 1.361 μέτρα και υπέροχη θέα προς τις ακτές του Αιγαίου, ενώ η νοτιότερη και ψηλότερη κορυφή βρίσκεται σε υψόμετρο 1.362 μέτρα.

Οι λάτρεις της αναρρίχησης και καταρρίχησης σε βράχο σημειώστε ότι το βαθύτερο βάραθρο της Εύβοιας, το Βόλαθρο, βρίσκεται στην περιοχή και έχει κατακόρυφο βάθος περίπου 120 μέτρα.

Στα 2,5 χιλιόμετρα από την εκκλησία της Αμπουδιώτισσας, στη θέση Λάμνα, μία ακόμα πρόκληση περιμένει τους τολμηρούς: το σπήλαιο της Σέτας, το οποίο αποτελείται από δύο τμήματα, εκτείνεται σε τρία επίπεδα και έχει βάθος 90 μέτρα.

Από τη Σέτα μπορείτε επίσης να εκκινήσετε για φανταστικές 4×4 ή motocross διαδρομές είτε προς τη Στενή και το όρος Δίρφυ είτε προς τα κοντινά ορεινά χωριά Μετόχι, Μίστρος, Μανίκια, Μακρυχώρι, Τραχήλι, Παναγιά και Παρθένι.

Όποια διαδρομή κι αν επιλέξετε, οι εναλλαγές και η ομορφιά του τοπίου είναι μαγευτική και θα σας μείνει αξέχαστη.

Insider info

Η περιοχή της Αμαρύνθου δεν φημίζεται μόνο για το καρναβάλι, αλλά και για τα πανηγύρια της. Μη χάσετε το τριήμερο πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη που διοργανώνεται στις 27-29 Αυγούστου, το πανηγύρι της Παναγίας στο Γυμνό ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου και το πανηγύρι του Αγίου Νικολάου στην Άνω Βάθεια στις 6 Δεκεμβρίου. Είναι γνωστό ότι ο καθαρός αέρας και το βουνό… ανοίγουν την όρεξη. Στα ταβερνάκια της Σέτας δοκιμάστε κόκορα κρασάτο, λουκάνικα ή κυνήγι –αν είστε τυχεροί– και θα μας θυμηθείτε, καθώς τα κρεατικά είναι ντόπια. Οι χορτοφάγοι σημειώστε ότι η περιοχή έχει πεντανόστιμα οπωροκηπευτικά, ενώ φημίζεται για τα άγρια σπαράγγια της, οπότε την άνοιξη ένα πιάτο σπαράγγια στο τηγάνι ή βραστά ως σαλάτα είναι must.

Travel Info: Η Αμάρυνθος απέχει 30 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα (με την οποία συνδέεται καθημερινά με δρομολόγια του ΚΤΕΛ) και 9 χιλιόμετρα από την Ερέτρια, στην οποία μπορείτε να μεταβείτε από την Αττική μέσω του πορθμείου του Ωρωπού. Η Σέτα ανήκει στο Δήμο Ερέτριας. Απέχει 52 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα, 31 χιλιόμετρα από την Ερέτρια και μόλις 19 χιλιόμετρα από την Αμάρυνθο και τις ακτές του Ευβοϊκού.